Η κάνναβη στην επιληψία

ορίζεται από Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ως «χρόνια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει άτομα όλων των ηλικιών», η επιληψία επηρεάζει περισσότερους από 50 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Στην Πορτογαλία, υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 50 χιλιάδες άτομα με αυτή την ασθένεια. Ο ρόλος που παίζει το ενδοκανναβινοειδές σύστημα στη γένεση της επιληψίας παρέχει τη φαρμακολογική βάση που θα πρέπει να ενθαρρύνει την έρευνα για τη χρήση εξωγενών κανναβινοειδών, όπως τα φυτοκανναβινοειδή που παράγονται από την κάνναβη στη θεραπεία της επιληψίας.

Η επιληψία είναι μια διαταραχή του νευρικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από μια μακροχρόνια προδιάθεση για πρόκληση επιληπτικών κρίσεων και τις νευροβιολογικές, γνωστικές, ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειές τους.

Τα τελευταία χρόνια, η CBD (κανναβιδιόλη) έχει αναδειχθεί ως ένα εξαιρετικά σημαντικό θεραπευτικό όπλο. Οι αντισπασμωδικές του ιδιότητες, σε συνδυασμό με τη μειωμένη τοξικότητα για τον οργανισμό, έχουν κάνει αυτό το κανναβινοειδές ένα πολύτιμο εργαλείο για τον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων ανθεκτικό σε άλλα φάρμακα.

Αρκετές μελέτες αποδεικνύουν επίσης τις νευροπροστατευτικές ιδιότητες της CBD, οι οποίες μειώνουν τη νευρωνική υπερδιέγερση και έτσι διατηρούν τις γνωστικές ικανότητες, μειώνοντας την εξέλιξη της βλάβης που προκαλείται στο νευρικό σύστημα λόγω επαναλαμβανόμενων κρίσεων.

Επιληπτικές Κρίσεις και Επιληψία
Η επιληπτική κρίση είναι η παροδική εμφάνιση σημείων ή/και συμπτωμάτων λόγω υπερβολικής ή σύγχρονης νευρωνικής δραστηριότητας στον εγκέφαλο, με μεταβλητή διάρκεια (γενικά από λίγα δευτερόλεπτα έως αρκετά λεπτά). δηλαδή, είναι ένα γεγονός που προκύπτει από μια προσωρινή δυσλειτουργία της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου.

Η επιληψία, με τη σειρά της, είναι μια ασθένεια που εκφράζεται μέσω επαναλαμβανόμενων επιληπτικών κρίσεων (δύο ή περισσότερων, που χωρίζονται με μεσοδιαστήματα άνω των 24 ωρών, ή μιας μεμονωμένης κρίσης που σχετίζεται με υψηλό εκτιμώμενο κίνδυνο υποτροπής), ξαφνικές και απρόβλεπτες, μη ελεγχόμενες από την ασθενής (δηλ. απρόκλητος ή αντανακλαστικός).

Η επιληψία θεωρείται όταν συμβαίνουν τουλάχιστον δύο επεισόδια κρίσεων που δεν σχετίζονται με στέρηση αλκοόλ, υπογλυκαιμία, καρδιακά προβλήματα ή άλλα προβλήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένας σπασμός είναι αρκετός για τη διάγνωση της Επιληψίας, αρκεί να υπάρχει υψηλός κίνδυνος να εμφανιστούν περισσότερες.

Αιτίες

Οι πιθανές αιτίες της επιληψίας είναι:

1. Γενεσιολογία: όταν η επιληψία νοείται ως το άμεσο αποτέλεσμα ενός γνωστού ή υποτιθέμενου γενετικού ελαττώματος και στο οποίο οι κρίσεις είναι το κύριο σύμπτωμα της νόσου (για παράδειγμα, μεταλλάξεις στο γονίδιο SCN1A και σύνδρομο Dravet). Δεν αποκλείει την πιθανότητα περιβαλλοντικοί παράγοντες (εκτός του ατόμου) να συμβάλλουν στην έκφραση της νόσου.
2. "Δομικό/μεταβολικό»: όταν υπάρχει μια διακριτή δομική ή μεταβολική κατάσταση ή άλλη ασθένεια που έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με ουσιαστικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης Επιληψίας. Οι δομικοί τραυματισμοί περιλαμβάνουν επίκτητες διαταραχές όπως εγκεφαλικό επεισόδιο, τραύμα και μόλυνση. Μερικά από τα δομικά αίτια είναι γενετικής προέλευσης (για παράδειγμα, κονδυλώδης σκλήρυνση ή ορισμένες δυσπλασίες της ανάπτυξης του φλοιού).
3. »«Άγνωστη αιτία»': είναι ένας ουδέτερος τρόπος για να προσδιοριστεί ότι η φύση της υποκείμενης αιτίας δεν είναι ακόμη γνωστή. Μπορεί να υπάρχει ένα θεμελιώδες γενετικό ελάττωμα ή μπορεί να είναι συνέπεια μιας ξεχωριστής, ακόμη μη αναγνωρισμένης, διαταραχής. Αυτή η αιτία αντιπροσωπεύει ένα πολύ σημαντικό ποσοστό περιπτώσεων.

Είδη κρίσεων

Οι κρίσεις δεν εκδηλώνονται όλες με τον ίδιο τρόπο και το ίδιο άτομο μπορεί να βιώσει διαφορετικές κρίσεις.

Μερική επιληπτική κρίση – Η ηλεκτρική εκκένωση λαμβάνει χώρα σε μια μικρή περιοχή της επιφάνειας του εγκεφάλου. Μερικές φορές γενικεύεται και επηρεάζει τον υπόλοιπο εγκέφαλο. Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου όπου εμφανίζεται η απόρριψη. Στην κινητική ζώνη του εγκεφάλου, εκδηλώνεται με ακούσιες κινήσεις στη μία πλευρά του σώματος, χωρίς απώλεια συνείδησης. Στην περιοχή της ευαισθησίας, μπορεί να προκαλέσει μια παροδική εστιακή αισθητηριακή αλλαγή, όπως μυρμήγκιασμα. Στην οπτική περιοχή μπορεί να προκαλέσει όραση φώτων.

Γενικευμένη επιληπτική κρίση – Η ηλεκτρική εκκένωση επηρεάζει ταυτόχρονα ολόκληρη την επιφάνεια του εγκεφάλου.

Γενικευμένη τονικοκλονική κρίση – Συνδέεται με απώλεια συνείδησης. Το άτομο πέφτει αμέσως στο έδαφος. Εκδηλώνεται επίσης με ακούσιες κινήσεις των άκρων. Το δάγκωμα της γλώσσας, ο αφρός από το στόμα και η ακράτεια ούρων είναι άλλες εκδηλώσεις αυτού του τύπου κρίσης.

Γενικευμένη κρίση απουσιών – Το άτομο παραμένει ακίνητο, αποκομμένο από το περιβάλλον του, με το βλέμμα καρφωμένο, για 10 έως 15 δευτερόλεπτα. Αυτός ο τύπος κρίσης είναι συχνός σε παιδιά και εφήβους. Και τείνει να εξαφανίζεται με την ηλικία. Μπορεί να προκαλέσει πτώση στη σχολική επίδοση λόγω ελλείψεων προσοχής και μάθησης.

Μυοκλονική κρίση - Χαρακτηρίζεται από ξαφνικό τρέμουλο ολόκληρου ή μέρους του σώματος που διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα.

Ατονική γενικευμένη κρίση – Περιλαμβάνει μια ξαφνική απώλεια του μυϊκού τόνου και της συνείδησης, η οποία διαρκεί μόλις λίγα δευτερόλεπτα και ανακάμπτει μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.

Συμπτώματα

Υπάρχουν διάφοροι τύποι επιληπτικών κρίσεων. Ανάλογα με τον τύπο της κρίσης, μπορεί να υπάρχουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα σημάδια:

• Κοιτάξτε επίμονα (5-10 δευτερόλεπτα), καμία απόκριση στη διέγερση.
• Ξαφνική απώλεια μυϊκής δύναμης με πτώση.
• Γρήγορο ανοιγόκλεισμα ή αποστροφή των ματιών.
• Κινήσεις του στόματος (μάσημα) ή του προσώπου.
• Ρυθμικές κινήσεις («συσπάσεις») ολόκληρου ή μέρους του σώματος.
• Μυϊκή δυσκαμψία (υπερτονία)
• Απώλεια ούρων/κοπράνων;
• Δάγκωμα γλώσσας/μάγουλο.
• Απώλεια συνείδησης με πτώση.
• Μπερδεμένη, άσκοπη συμπεριφορά.
• Αναφορά υποκειμενικών αισθήσεων (ευαίσθητων, αισθητηριακών, γνωστικών ή συναισθηματικών)

Θεραπεία

Η θεραπεία πρέπει να είναι εξαιρετικά εξατομικευμένη, λαμβάνοντας υπόψη τους δικούς σας κινδύνους και τους κινδύνους περαιτέρω επιληπτικών κρίσεων. Είναι, επομένως, σημαντικό να ληφθούν υπόψη η ηλικία του ασθενούς, τα χαρακτηριστικά των κρίσεων, οι σχετικοί παράγοντες και το κοινωνικό και επαγγελματικό πλαίσιο. Πολλά αντιεπιληπτικά φάρμακα έχουν σχετικές παρενέργειες και αυτός ο κίνδυνος απαιτεί κατάλληλη εξέταση.

Το ενδοκανναβινοειδές σύστημα και η επιληψία

Το Ενδοκανναβινοειδές Σύστημα (ECS) είναι ένα ενδογενές σύστημα (που προέρχεται από το εσωτερικό), υπάρχει σε όλα τα σπονδυλωτά και σχετίζεται με διάφορες φυσιολογικές διεργασίες όπως η νευρωνική ρύθμιση, η ρύθμιση της όρεξης, η ενέργεια, η ανοσία [1] και η αναπαραγωγή [2].

Αυτό το σύστημα περιλαμβάνει υποδοχείς κανναβινοειδών, ενδοκανναβινοειδή και ένζυμα, τα οποία συνθέτουν και μεταβολίζουν ενδοκανναβινοειδή. Τα ενδοκανναβινοειδή είναι λιπιδικοί μεσολαβητές, που προέρχονται από αλυσίδες πολυακόρεστων λιπαρών οξέων που έχουν την ικανότητα να ρυθμίζουν διάφορες διαδικασίες συμπεριλαμβανομένης της αναπαραγωγής θηλαστικών [3]. Συντίθενται «κατόπιν ζήτησης» από πρόδρομες ενώσεις φωσφολιπιδίων που βρίσκονται στην πλασματική μεμβράνη των κυττάρων [4]. Αυτός ο μεταβολισμός έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή δύο ενδογενών κανναβινοειδών, της ανανδαμίδης (AEA) και της 2-αραχιδονοϋλογλυκερόλης (2-AG). Ο πρώτος στόχος του AEA και του 2-AG είναι οι υποδοχείς κανναβινοειδών (CB1 και CB2) [1] που εκφράζονται σε περιφερειακούς ιστούς, στους οποίους συζεύγνυνται, ενεργοποιώντας τους ενδοκυτταρικούς μηχανισμούς σηματοδότησης. Εκτός από το τελευταίο, το AEA και το 2-AG έχουν επίσης συγγένεια με τους υποδοχείς GPR55, GPR119, τον υποδοχέα που ενεργοποιείται από πολλαπλασιαστή περιξώματος (PPAR) και τον βανιλλοειδές παροδικό δυναμικό υποδοχέα 1 (TRPV1).

Κατά την παραγωγή του επιδιωκόμενου αποτελέσματος, τα ενδοκανναβινοειδή AEA και 2-AG αποικοδομούνται από συγκεκριμένα ένζυμα που περιλαμβάνουν υδρολάση αμιδίου λιπαρού οξέος (FAAH) και λιπάση μονοακυλογλυκερόλης (MAGL), αντίστοιχα, ή με ενδοκύττωση.

Είναι επί του παρόντος γνωστό ότι τόσο τα ενδοκανναβινοειδή όσο και τα φυτοκανναβινοειδή δρουν στα άκρα των νευρώνων, επηρεάζοντας τη νευροδιαβίβαση μέσω της δράσης τους στο επίπεδο των υποδοχέων κανναβινοειδών, με υψηλά επίπεδα υποδοχέων που βρίσκονται στην προσυναπτική μεμβράνη και τα συστατικά σύνθεσης ενδοκανναβινοειδών που βρίσκονται στη μετασυναπτική μεμβράνη. Ωστόσο, τα ενδοκανναβινοειδή δρουν και σε άλλα κύτταρα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ), όπως τα νευρογλοιακά κύτταρα (αστροκύτταρα και μικρογλοία) και παράγονται από διάφορους νευρώνες και κύτταρα (π.χ. ολιγοδενδροκύτταρα). Τα κανναβινοειδή επηρεάζουν την αγγείωση του ΚΝΣ. [5][6][7]

Ο υποδοχέας CB1 συνδέεται με την πρωτεΐνη G και εκφράζεται στην προσυναπτική μεμβράνη των αξονικών άκρων. Όταν η προσυναπτική μεμβράνη υφίσταται εκπόλωση, τα AEA και 2-AG συντίθενται στην μετασυναπτική μεμβράνη και απελευθερώνονται στη συναπτική σχισμή, συνδέοντας τους υποδοχείς CB1 που βρίσκονται στην προσυναπτική μεμβράνη. Ενεργοποιώντας αυτούς τους υποδοχείς, προκαλούν παροδική υπερπόλωση της προσυναπτικής μεμβράνης, καταστέλλοντας τα κανάλια τάσης ασβεστίου και ενεργοποιώντας τα κανάλια Κ+. Αυτή η παροδική υπερπόλωση των προσυναπτικών καναλιών αναστέλλει την απελευθέρωση ορισμένων νευροδιαβιβαστών. [8] Κατά τη διάρκεια μιας επιληπτικής κρίσης, η υπερβολική απελευθέρωση διεγερτικών νευροδιαβιβαστών, όπως το γλουταμικό, έχει ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των υποδοχέων CB1 στην προσυναπτική μεμβράνη. Αυτός ο μηχανισμός του ανατροφοδότηση Η αρνητική επίδραση, που παράγεται από τους υποδοχείς CB1, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της απελευθέρωσης γλουταμικού, διαδραματίζοντας έτσι θεμελιώδη ρόλο στον έλεγχο της νευρωνικής υπερδιέγερσης, αποτρέποντας τις κρίσεις.

Κατά την εξέταση του εγκεφαλικού ιστού που αφαιρέθηκε χειρουργικά από έναν ασθενή με επιληψία, οι επιστήμονες παρατήρησαν χαμηλή έκφραση των υποδοχέων CB1 στα αξονικά άκρα των γλουταμινεργικών νευρώνων, η οποία οδηγεί σε μια ανώμαλη αναστολή του ελέγχου της απελευθέρωσης γλουταμικού. Ανέφεραν επίσης υψηλά επίπεδα αξονικών τερματικών υποδοχέων CB1 των GABAμινεργικών νευρώνων, αναστέλλοντας έτσι την απελευθέρωση του GABA (γάμα-αμινοβουτυρικό οξύ). [9] Ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων οδηγεί σε μια κατάσταση νευρωνικής υπερδιέγερσης, η οποία αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης επιληπτικών κρίσεων. [10]

Ο ρόλος που παίζει το ενδοκανναβινοειδές σύστημα στη γένεση της Επιληψίας παρέχει τη φαρμακολογική βάση που θα πρέπει να ενθαρρύνει την έρευνα για τη χρήση εξωγενών κανναβινοειδών, όπως τα φυτοκανναβινοειδή που παράγονται από το φυτό κάνναβης στη θεραπεία της επιληψίας.

Κάνναβη και Επιληψία

Η θεραπευτική δυνατότητα της κάνναβης στην επιληψία και τις επιληπτικές κρίσεις έχει τεκμηριωθεί σε όλη την ιστορία. Το φυτό κάνναβης περιέχει περισσότερα από 160 κανναβινοειδή που, μεμονωμένα και συλλογικά, δρουν με διαφορετικούς τρόπους στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) των θηλαστικών. [11]

Η κανναβινόλη (CBN) και η κανναβιδιόλη (CBD) απομονώθηκαν για πρώτη φορά το 1940 και η D9-τετραϋδροκανναβινόλη (THC) το 1942 [12][13]. Η χημική δομή της CBD χαρακτηρίστηκε από τους Mechoulam και Shvo το 1963 και ακολούθησε η αποσαφήνιση της δομής της THC το 1964. [14][15] Η THC ήταν το πρώτο φυτοκανναβινοειδές που αναλύθηκε για τις αντισπασμωδικές του ιδιότητες, οι οποίες φαίνεται να είναι συνέπεια της υψηλής συγγένειάς του με τον υποδοχέα CB1, που συμπεριφέρεται ως μερικός αγωνιστής (που προκαλεί μια δράση) αυτού. [16]

Η CBD (κανναβιδιόλη), το ενεργό συστατικό του φυτού της κάνναβης, έχει ξεχωρίσει τα τελευταία χρόνια με αρκετές επιστημονικές μελέτες που έχουν αποδείξει τις θεραπευτικές της δυνατότητες στον έλεγχο διαφόρων τύπων Επιληψίας. [17] [18]

Αν και ο ακριβής τρόπος δράσης αυτού του φυτοκανναβινοειδούς είναι ακόμα άγνωστος, θεωρείται ότι η επίδραση στη νευρωνική διεγερσιμότητα προκύπτει από την ικανότητά του να ενεργοποιεί υποδοχείς όπως το βανιλλοειδές και, με αυτόν τον τρόπο, να επηρεάζει την απελευθέρωση και την επαναπρόσληψη σημαντικών νευροδιαβιβαστών όπως το γλουταμικό και αδενοσίνη [19][20][21].

Οι αντισπασμωδικές ιδιότητες, σε συνδυασμό με τη μειωμένη τοξικότητα στο σώμα, [22] έχουν κάνει την CBD ένα πολύτιμο εργαλείο για τον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων ανθεκτικό σε άλλα φάρμακα. [23] [24]

Αρκετές μελέτες αποδεικνύουν επίσης τις νευροπροστατευτικές ιδιότητες της CBD, μειώνοντας τη νευρωνική υπερδιέγερση [25], διατηρώντας έτσι τις γνωστικές ικανότητες και μειώνοντας την εξέλιξη της βλάβης που προκαλείται στο νευρικό σύστημα λόγω επαναλαμβανόμενων κρίσεων. Αυτές οι ιδιότητες δίνουν στην CBD μια καλή νευροπροστατευτική ικανότητα [26][27], χωρίς το ποσοστό τοξικότητας ή τον κίνδυνο υπερδοσολογίας, που σχετίζεται με την παρατεταμένη χρήση συμβατικών αντιεπιληπτικών φαρμάκων [28][29].

Senn, L., Cannazza, G., & Biagini, G. (2020). Υποδοχείς και κανάλια που πιθανώς μεσολαβούν στις επιδράσεις των φυτοκανναβινοειδών σε επιληπτικές κρίσεις και επιληψία

Το 2013, πραγματοποιήθηκε ερωτηματολόγιο μεταξύ γονέων παιδιών με ανθεκτική επιληψία που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με βάση τα κανναβινοειδή. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν μείωση κατά 85% στον αριθμό των επιληπτικών κρίσεων, 14% χωρίς κρίσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου θεραπείας, το 9% δεν παρατήρησε καμία αλλαγή στη συχνότητα των κρίσεων και το 4% ανέφερε αύξηση των κρίσεων.

Αν και ο επιπολασμός των ανεπιθύμητων ενεργειών μειώθηκε κατά τη διάρκεια της θεραπείας με σκευάσματα κάνναβης, οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν υπνηλία (12,8%), κόπωση (9,4%), ευερεθιστότητα (9,4%) και ναυτία (6,8%). Οι ερωτηθέντες ανέφεραν βελτιώσεις στα πρότυπα ύπνου (53%), την εγρήγορση (71%) και τη διάθεση (63%). [33]

Το 2015, μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε με από του στόματος χορηγούμενο εκχύλισμα κάνναβης έδειξε βελτίωση στα συμπτώματα της ανθεκτικής επιληψίας σε παιδιατρικούς ασθενείς. [30] Την ίδια χρονιά, πραγματοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο μεταξύ γονέων παιδιών με ανθεκτική επιληψία που είχαν χρησιμοποιήσει θεραπεία με βάση τα κανναβινοειδή. Περίπου το 42% των γονέων ανέφερε μεγαλύτερη από 80% μείωση στη συχνότητα των κρίσεων, το 16% σημείωσε μεγαλύτερη από 50% μείωση στη συχνότητα των κρίσεων, το 16% ανέφερε μείωση μεγαλύτερη από 25% και το 16% δεν είχε καμία μείωση. Επιπλέον, το 60% των γονέων ανέφερε μείωση στη χορήγηση άλλων αντιεπιληπτικών φαρμάκων μετά την έναρξη θεραπείας με CBD. Τα θετικά αποτελέσματα περιελάμβαναν επίσης βελτιωμένη διάθεση (79%), βελτιωμένα επίπεδα συγκέντρωσης (74%) και βελτιωμένα πρότυπα ύπνου (68%). Οι αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες περιελάμβαναν κόπωση (16%) και υπνηλία (37%). [32]

Πρόσφατα, μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν 214 ασθενείς (ηλικίας μεταξύ 1 και 30 ετών) με σοβαρή, ανίατη επιληψία, έναρξη στην παιδική ηλικία και ανθεκτική στη θεραπεία, αποκάλυψε μείωση στη συχνότητα των κρίσεων μετά την έναρξη θεραπείας με βάση τα κανναβινοειδή. [31]

Η GW Pharmaceuticals έχει ξεκινήσει τέσσερις τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές για να αξιολογήσει το από του στόματος διάλυμα CBD (Epidiolex) στην παιδιατρική επιληψία ανθεκτικό στις συμβατικές θεραπείες, συγκεκριμένα στο σύνδρομο Dravet (DS) και στο Lennox-Gastaut (LGS). Η μελέτη της GW Pharmaceuticals τυχαιοποίησε 225 ασθενείς, με μέση ηλικία τα 16 έτη. Οι ασθενείς που έλαβαν Epidiolex πέτυχαν 37% ή 42% μείωση των κρίσεων στα 10 ή 20 mg/kg/ημέρα, αντίστοιχα, σε σύγκριση με 17% στο εικονικό φάρμακο. Αν και ήταν γενικά καλά ανεκτή, 26 ασθενείς που λάμβαναν Epidiolex και οκτώ που λάμβαναν εικονικό φάρμακο ανέφεραν σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια.

Το Epidiolex της GW Pharma δεν έχει ακόμη εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA)

Αυτά τα αποτελέσματα επέτρεψαν την έγκριση, το 2018, του Epidiolex από τον FDA για το σύνδρομο Dravet και Lennox-Gastaut, παρέχοντας μια εναλλακτική λύση για αυτούς τους ασθενείς, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις επιληψίας ανθεκτικές στις συμβατικές θεραπείες. Μέχρι σήμερα, το Epidiolex δεν έχει εγκριθεί από τον EMA.

Στην Πορτογαλία, ο νόμος αριθ. θεραπεία για την επιληψία και θεραπεία σοβαρών σπασμωδικών διαταραχών στην παιδική ηλικία, όπως τα σύνδρομα Dravet και Lennox-Gastaut.

Μεμονωμένα κανναβινοειδή εναντίον εκχυλισμάτων κάνναβης

Τα οφέλη από τη χρήση μεμονωμένων φυτοκανναβινοειδών είναι ένα θέμα που εξακολουθεί να προκαλεί κάποια διαμάχη στην ιατρική και επιστημονική κοινότητα. [34] Υπάρχουν αναφορές από πολλούς ασθενείς που επαινούν τα οφέλη από τη χρήση του πλήρους φυτού σε σχέση με μεμονωμένα εκχυλίσματα των συστατικών του. Υπάρχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη θεραπεία με λιγότερη ποσότητα και ανεπιθύμητες ενέργειες.

Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ανθρώπους υποδεικνύουν τη δυνατότητα της CBD να μειώνει τις επιδράσεις της THC, ιδιαίτερα όσον αφορά τη γνωστική λειτουργία/μνήμη. [35][36][37]

Μια πρόσφατη μελέτη ανέφερε ότι απαιτείται 4 φορές χαμηλότερη δόση εκχυλίσματος κάνναβης για να επιτευχθούν τα ίδια θεραπευτικά αποτελέσματα σε σύγκριση με τη χρήση απομονωμένου εκχυλίσματος CBD. [38] Επιπλέον, η ίδια μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μικρότερη συχνότητα ανεπιθύμητων ενεργειών κατά τη χρήση εκχυλίσματος κάνναβης.

Τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση ενός πλήρους εκχυλίσματος του φυτού vs μεμονωμένα υποστηρίζουν την υπόθεση που προτείνει ο Ethan Russo, ένας πολύ γνωστός Νευρολόγος και Φαρμακολόγος, ότι η πραγματική δυνατότητα αυτού του φυτού έγκειται στον συνεργιστικό συνδυασμό μεταξύ των διαφόρων συστατικών, το λεγόμενο «επίδραση Συνοδεία". [34]

Βιβλιογραφία

1. Pertwee RG. Τα ενδοκανναβινοειδή και οι φαρμακολογικές τους δράσεις. Handb Exp Pharmacol 231: 1‐37, 2015.
2. Maccarrone M, Valensise H, Bari M, Lazzarin N, Romanini C, and Finazzi‐Agrò A. Η προγεστερόνη ρυθμίζει προς τα πάνω την υδρολάση της ανδαμίδης στα ανθρώπινα λεμφοκύτταρα: ρόλος των κυτοκινών και επιπτώσεις για το J Immunol 166: 7183-7189, 2001.
3. Wolfson ML, Muzzio DO, Ehrhardt J, Franchi AM, Zygmunt M, and Jensen F. Ανάλυση έκφρασης των υποδοχέων κανναβινοειδών 1 και 2 στα Β κύτταρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ο ρόλος τους στην παραγωγή κυτοκίνης. J Reprod Immunol 116: 23-27, 2016.
4. Piomelli D, Giuffrida A, Calignano A και Rodríguez de Fonseca F. Το ενδοκανναβινοειδές σύστημα ως στόχος για θεραπευτικά φάρμακα. Trends Pharmacol Sci 21: 218‐224, 2000.
5. Pertwee RG, επιμ. Ενδοκανναβινοειδή. Σε: Το Εγχειρίδιο Πειραματικής Φαρμακολογίας. Τόμος 231. Ελβετία: Springer International Publishing; 2015
6. Lu Y, Anderson HD. Σηματοδότηση κανναβινοειδών στην υγεία και τις ασθένειες. Μπορεί J J Physiol Pharmacol. 2017;95(4):311-327.
7. Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής. Οι επιπτώσεις της κάνναβης και των κανναβινοειδών στην υγεία: Η τρέχουσα κατάσταση των αποδεικτικών στοιχείων και οι συστάσεις για έρευνα. Ουάσιγκτον, DC: The National Academies Press. 2017; https://www.nap.edu/read/24625/chapter/1. Πρόσβαση στις 12 Αυγούστου 2019.
8. . Sugaya Y, Kano M. Έλεγχος υπερβολικής διεγερσιμότητας του νευρικού κυκλώματος και πρόληψη επιληπτικών κρίσεων με σηματοδότηση ενδοκανναβινοειδών. Cell Mol Life Sci 2018; 75:2793-2811.
9. Camilleri M. Cannabinoids Lu Y, Anderson HD. Σηματοδότηση κανναβινοειδών στην υγεία και τις ασθένειες. Μπορεί J J Physiol Pharmacol. 2017;95(4):311-327.
10. Liu B, Song S, Jones PM, Persaud SJ. GPR55: από ορφανό σε ρυθμιστή μεταβολισμού; Pharmacol Ther. 2015, 145: 35-42.
11. Hanus LO, Meyer SM, Mu~noz E, Taglialatela-Scafati O, Appendino G. Phytocannabinoids: a unified kritik inventory. Nat Prod Rep 2016; 33:1357–1392.
12. Adams R, Pease DC, Clark JH. Απομόνωση κανναβινόλης, κανναβιδιόλης και ουβαχιτόλης από κόκκινο έλαιο άγριας κάνναβης της Μινεσότα. J Am Chem Soc 1940; 62:2194-2196.
13. Wollner HJ, Matchett JR, Levine J, Loewe S. Isolation of a physiologically active tetrahydrocannabinol from cannabis Sativa resin. J Am Chem Soc 1942; 64:26-29.
14. Mechoulam R, Shvo Y. Hashish. Η δομή της κανναβιδιόλης. Tetrahedron 1963, 19:2073–2078.
15. Gaoni Y, Mechoulam R. Απομόνωση, δομή και μερική σύνθεση ενός ενεργού συστατικού του χασίς. J Am Chem Soc 1964, 86:1646-1647.
16. Ameri A, Wilhelm A, Simmet T. Effects of endogenous cannabinoid, anandamide, on νευρωνική δραστηριότητα σε φέτες ιππόκαμπου αρουραίου. Br J Pharmacol 1999;126:
17. Devinsky O και άλλοι. Κανναβιδιόλη σε ασθενείς με επιληψία ανθεκτική στη θεραπεία: μια ανοιχτή επεμβατική δοκιμή. Lancet Neurol. 2016 Μαρ; 15(3):270-8.
18. Devinsky O και άλλοι. Κανναβιδιόλη: Φαρμακολογία και πιθανός θεραπευτικός ρόλος στην επιληψία και άλλες νευροψυχιατρικές διαταραχές. 2014 Jun;55(6):791-802
19. De Petrocellis L, Ligresti A, Moriello AS, Allara M, Bisogno T, Petrosino S, et al. Επιδράσεις κανναβινοειδών και εκχυλισμάτων κάνναβης εμπλουτισμένα με κανναβινοειδή στα κανάλια TRP και στα ενδοκανναβινοειδή μεταβολικά ένζυμα. Br J Pharmacol. 2011; 163:1479-94. doi: 10.1111/j.1476-5381.2010.01166.χ.
20. Campos AC, Ferreira FR, Guimarães FS. Η κανναβιδιόλη μπλοκάρει τις μακροχρόνιες συνέπειες συμπεριφοράς του άγχους απειλής των αρπακτικών: πιθανή εμπλοκή των υποδοχέων 5HT1A. J Psychiatr Res 2012;46:1501-10. doi: 10.1016/j.jpsychires.2012.08.012.
21. Sylantyev S, Jensen TP, Ross RA, Rusakov DA. Ο ευαίσθητος σε κανναβινοειδή και λυσοφωσφατιδυλινοσιτόλη υποδοχέας GPR55 ενισχύει την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών στις κεντρικές συνάψεις. Proc Natl Acad Sci US A. 2013, 110:5193-8. doi: 10.1073/pnas.1211204110.
22. Bergamaschi MM, Queiroz RH, Zuardi AW, Crippa JA. Ασφάλεια και παρενέργειες της κανναβιδιόλης, του συστατικού Cannabis sativa. Curr Drug Saf. 2011 Sep 1;6(4):237-49.
23. Fabio Arturo Iannotti και άλλοι. Μη ψυχοτρόπα φυτικά κανναβινοειδή, κανναβιδιβαρίνη (CBDV) και κανναβιδιόλη (CBD), Ενεργοποίηση και απευαισθητοποίηση των καναλιών δυναμικού βανιλλοειδούς 1 (TRPV1) παροδικού υποδοχέα in vitro: Δυνατότητα για τη θεραπεία της νευρωνικής υπερδιέγερσης. ACSChem. Neurosci., 2014, 5 (11), σελ. 1131–1141
24. Fabio Arturo Iannotti και άλλοι. Μη ψυχοτρόπα φυτικά κανναβινοειδή, κανναβιδιβαρίνη (CBDV) και κανναβιδιόλη (CBD), Ενεργοποίηση και απευαισθητοποίηση των καναλιών δυναμικού βανιλλοειδούς 1 (TRPV1) παροδικού υποδοχέα in vitro: Δυνατότητα για τη θεραπεία της νευρωνικής υπερδιέγερσης. ACSChem. Neurosci., 2014, 5 (11), σελ. 1131–1141
25. Hampson AJ, Grimaldi M, Lolic M, Wink D, Rosenthal R, Axelrod J. Νευροπροστατευτικά αντιοξειδωτικά από μαριχουάνα. Ann NY Acad Sci 2000, 899:274-82.
26. Hampson AJ, Grimaldi M, Lolic M, Wink D, Rosenthal R, Axelrod J. Νευροπροστατευτικά αντιοξειδωτικά από μαριχουάνα. Ann NY Acad Sci 2000, 899:274-82.
27. Campos AC, Fogaça MV, Sonego AB, Guimarães FS. Κανναβιδιόλη, νευροπροστασία και νευροψυχιατρικές διαταραχές. Pharmacol Res. 2016 Οκτ. 112:119-127.
28. Bergamaschi MM, Queiroz RH, Zuardi AW, Crippa JA. Ασφάλεια και παρενέργειες της κανναβιδιόλης, του συστατικού Cannabis sativa. Curr Drug Saf. 2011 Sep 1;6(4):237-49.
29. Gram L, Bentsen KD. Ηπατική τοξικότητα αντιεπιληπτικών φαρμάκων: ανασκόπηση. Acta Neurol Scand Suppl. 1983, 97:81-90
30. Press CA, Knupp KG, Chapman KE. Γονική αναφορά ανταπόκρισης σε από του στόματος εκχυλίσματα κάνναβης για τη θεραπεία της ανθεκτικής επιληψίας. Επιληψία Συμπεριφορά. 2015 Απρ; 45:49-52.
31. Devinsky Ο, Marsh Ε, Friedman D, Thiele Ε, Laux L, Sullivan J, et αϊ. Κανναβιδιόλη σε ασθενείς με επιληψία ανθεκτική στη θεραπεία: μια ανοιχτή επεμβατική δοκιμή. Lancet Neurol. 2016; 15:270-8. doi: 10.1016/S1474-4422(15)00379-8.
32. Porter BE, Jacobson C. Αναφορά μιας γονικής έρευνας για τη χρήση κάνναβης εμπλουτισμένης με κανναβιδιόλη στην επιληψία ανθεκτική στην παιδιατρική θεραπεία. Epilepsy Behav 2013 Dec;29(3):574-7
33. Hussain SA, Zhou R, Jacobson C, Weng J, Cheng E, Lay J, Hung P, Lerner JT, Sankar R. Αντιληπτή αποτελεσματικότητα των εκχυλισμάτων κάνναβης εμπλουτισμένα με κανναβιδιόλη για τη θεραπεία της παιδιατρικής επιληψίας: Ένας πιθανός ρόλος για βρεφικούς σπασμούς και lennox- σύνδρομο gashaus. Epilepsy Behav 2015 Jun;47:138-41.
34. Russo, EB Taming THC: Πιθανή συνέργεια κάνναβης και φυτοκανναβινοειδές-τερπενοειδή αποτελέσματα περιβάλλοντος. Br. J. Pharmacol. 2011, 163, 1344–1364.
35. Morgan, C.J.; Schafer, G.; Freeman, Τ. Ρ.; Curran, HV Επίδραση της κανναβιδιόλης στην οξεία μνήμη και τις ψυχομιμητικές επιδράσεις της καπνισμένης κάνναβης: Νατουραλιστική μελέτη: Νατουραλιστική μελέτη [διορθώθηκε]. Br. J. Psychiatry. 2010, 4, 285–290. [CrossRef]
36. Hayakawa, Κ.; Mishima, Κ.; Hazekawa, Μ.; Sano, Κ.; Irie, Κ.; Orito, Κ.; Egawa, Τ.; Kitamura, Υ.; Uchida, Ν.; Nishimura, R.; et al. Η κανναβιδιόλη ενισχύει τις φαρμακολογικές επιδράσεις της Δ9-τετραϋδροκανναβινόλης μέσω μηχανισμού που εξαρτάται από τον υποδοχέα CB1. Brain Res. 2008, 1188, 157–164.
37. Osborne, AL; Solowij, Ν.; Weston-Green, K. Μια συστηματική ανασκόπηση της επίδρασης της κανναβιδιόλης στη γνωστική λειτουργία: Συνάφεια με τη σχιζοφρένεια. Neurosci. Biobehav. Αναθ. 2017, 72, 310–324.
38. Παμπλόνα, FA; Rolim da Silva, L.; Coan, Πιθανά κλινικά οφέλη AC των εκχυλισμάτων κάνναβης πλούσια σε CBD έναντι της καθαρισμένης CBD στην ανθεκτική στη θεραπεία επιληψία: Μετα-ανάλυση δεδομένων παρατήρησης. Εμπρός. Neurol. 2018, 9, 759.

*Σωραία Τομάς είναι Νοσοκόμα, αποφοίτησε από το Escola Superior de Enfermagem de Coimbra το 2015. Εργάστηκε στην εντατική στην Καρδιοθωρακική χειρουργική και στη μεταμόσχευση πνεύμονα στη Λισαβόνα. Σήμερα εργάζεται στο Spine Center, μια υπηρεσία χειρουργικής σπονδυλικής στήλης και μονάδα εντατικής θεραπείας γενικής χειρουργικής στο Hospital da Luz στην Κοΐμπρα, την πόλη όπου ζει. Ενθουσιώδης στον τομέα της Φαρμακευτικής Κάνναβης, είναι μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του Πορτογαλικού Παρατηρητηρίου Ιατρικής Κάνναβης, ήταν παρών σε συνέδρια στον τομέα αυτό (Portugal Medical Cannabis, Cannabis Europa, CannX, μεταξύ άλλων) και απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών GMP's for Medicinal Cannabis, μάθημα που πραγματοποιείται από το Πορτογαλικό Παρατηρητήριο Φαρμακευτικής Κάνναβης σε συνεργασία με το Στρατιωτικό Εργαστήριο Χημικών και Φαρμακευτικών Προϊόντων και τη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας. Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της APCANNA – Πορτογαλική Ένωση Πληροφοριών για την Κάνναβη, σκοπεύει να αναπτύξει έργα αφιερωμένα στη διάδοση, εκπαίδευση και κατάρτιση στη φαρμακευτική κάνναβη για επαγγελματίες υγείας και το ευρύ κοινό, προωθώντας έτσι την αριστεία στην επαγγελματική πρακτική και την ασφαλή και αποτελεσματική πρόσβαση σε θεραπείες με κανναβινοειδή.